Ein skilagóð raðfesting

Ein sera skilagóð raðfesting av landsstýrinum, sum vónandi fer at síggjast aftur í spennandi átøkum og eini menning av almenna tilvitinum um týdningin av málmenning hjá børnum.

Skermunum sleppa vit neyvan undan, hóast vit sum fragast royna at finna eina skilagóða javnvág í nýtsluna. So eitt 'need to have' er tilfar til skermarnar á føroyskum. Og tað ber væl til. Heima við hús hava vit spent fylgt við jólakalendaranum í sjónvarpinum t.d.. Hví? Jú tí hann var gott sjónvarp og var á føroyskum. Børn elska sítt móðurmál, og tað er okkara uppgáva at geva teimum tað. Við ítøkiligari handling. Her vísti Kringvarpið sínar førleikar og sína styrki.

Men eisini er neyðugt miðvíst at styrkja almennu tilvitanina um týdningin málmenning hevur. Hetta kundi verið eitt landsumfevnandi átak, sum rak út í hvønn krók í samfelagnum. Tí málmenning fer fram allastaðni allatíðina.

Vit hava øll so ella so ábyrgdina av okkara móðurmálið, men serliga tveir stovnar í okkara tænastu hava størri týdning og ábyrgd enn nakar annar stakur samfelagslutur, tí teir fevna so víða og hava nærum monopolstøðu, tá umræður útvarping, miðling, gransking og hægri útbúgving.

Kringvarp Føroya við síni orku, førleika og útbreiðslu bæði tá umræður at fremja ítøkilig átøk, men sanniliga eisini í menningini av tilvitanini um málmenning. Og Fróðskaparsetur Føroya, sum granskingarmiðstøð fyri føroyskt mál og útbúgvingarstovnur hjá komandi námsfrøðingar og lærarar. Og ja kanska eftirútbúgving av verandi námsfrøðingum og lærarum eisini.

Megna hesi báðir stovnar at seta málmenning í hásæti innanveggja og uttanveggja, so fara skjótt at síggjast ítøkilig úrslit.

Comments

Ein føroysk dystopi

Í summar kom út bókin Dreymsótt eftir Rakel Helmsdal, og lat tað vera sagt alt fyri eitt, at tað var ein fragd at lesa skaldsøguna . Dreymsótt er ein óunnilig frásøgn úr framtíðini, ein sokallað dystopi ella marruskaldsøga. Í onkrum av heimsins pørtum er bókin kanska meira veruleikakend enn í øðrum, men í Føroyum eru hendingarnar tíbetur dystopiskar enn. Evnini, sum høvundurin viðger, eru, eins og vanligt er í slíkum skaldsøgum, í stóran mun politiskt tengd. Ein forsøgn um, hvat kann hendan, um vit halda fram sum nú, og harvið ein harður kritikkur av dagsins samfelag. Tráanin eftir óavmarkaðum valdi, møguleikarnir tøknin gevur slíkari tráan og langtíðaravleiðingarnar, ið maktgirnd hevur fyri fólk og samfelag, eru millum hesi evni. Frælsi mótvegis ófrælsi er gjøgnumgangandi temað í bókini. Bókin tekur støði í dagsins avbjóðingum og spurningum og málar eina døkka framtíð, um vit kritikkleyst góðtaka tíðarinnar rák. Tá tú lesur eina slíka spenningsskaldsøgu úr enda

Les víðari »

Ein væleydnað debut

Fyri sløkum ári síðan kom út fyrsta skaldsøgan eftir Jón Thorsteinsson. Skaldsøgan nevnist Tám, og talan er um eina áhugaverda og væleydnaða debut, sum eg vóni hevur givið høvundanum hug at skriva fleiri. Áður hevur Jón skrivað stuttsøgusøvnini Søgur úr býnum og Hult og dult við áhugaverdum og góðum stuttsøgum. Skaldsøgan er søgan um Bartal og Anju, sum finna saman. Vit fylgja tveimum paralellum søgugongdum, og skapa hesar spenningin í søguni. Bygnaðurin er greiður, og sum lesari villist tú ongantíð. Bókin Tám er ein realistisk samtíðarskaldsøga, sum fer fram í Tórshavn. Temað er trúfesti og fals millum vinir, millum ættarlið, millum kyn og millum samfelag og einstakling. Skaldsøgan lýsir og viðger nútíðarrák í føroyska samfelagnum. Bústaðartrupulleikin, rúsevnishandil, politiskt spinn, útlendsk arbeiðsmegi, hjúnarskilnaður, mentanarmunir og støðan sum einligur forsyrgjari eru millum evnini. Høvuðsleikararnir liva eitt vanligt lív í høvuðsstaðnum, og í teirra gerandisdag er

Les víðari »

Ódnartøk í Kongshøll

Fyrr í dag var úrslitið av verkætlanini Ravnur lagt fram, og úrslitið er einastandandi. Hetta er ein sonn stórhending í føroyskari málmenning. Eftir tiltakið var boðið til ein lættari bita, og øll tóktust samd um úrslitið av verkætlanini, og at nú er at liggja á takinum og taka næsta stigið, og skipa føroyska máltøkni í eina eind ella samstarv, ið er áhaldandi og varandi. Eldsálin handan hetta frambrotið eins og frambrotið við føroysku taldutaluni í síni tíð, leiðarin á Sjóndeplinum, Karin Kass, beyð vælkomin, áðrenn landsstýrismaðurin í mentamálum, Jenis av Rana, fekk orðið. Hann legði ikki fingrarnar í millum, tá hann umrøddi týdningin av málmenning okkara og máltøkni. Um stig nú verða tikin í Mentamálaráðnum til víðari menning ella ikki, nevndi hann tó einki ítøkiligt um. Eftir Jenis var sjálv framløgan av verkætlanini. Fyrstur var Peter Juel Henrichsen, verkætlanarleiðari, ið greiddi frá alment um talukennarar og tilgongdina í hesi verkætlanini. Peter Juel er útbúgvin innan bæð

Les víðari »

PAIS

Search This Blog