Skip to main content

Tey ræðast fólkaræðið

Viðmerking í samband við løgtingsviðgerðina av fíggjarlógini fyri 2011 22.desember

Eftir at upptøkutólini í Vørsluni og ljóðpulturin í Sortudýki vóru sløkt 22. desember, gloppaði fíggjarnevndarformaðurin sera varin fundarhurðina og loraði spakuliga álit nevndarinnar um fíggjarløgtingslógina 2011 út gjøgnum dyrnar. Eitt álit fult av broytingum í mun til seinast, tað sá dagsins ljós. Skamma stund seinni atkvøddi ein meiriluti av fólkavalda tingi okkara fyri at seta til viks allar fólkaræðisligar mannagongdir í viðgerðini av hesi meginlóg fyri 2011. Júst hví veit eingin. Tað má opinbart dyljast sum mansmorð. Men eg eri vísur í, at ein rættuliga stórur meiriluti hevur ikki ánilsi av, hvat hann hevur atkvøtt fyri. Tað kann ongantíð vera nøktandi og kemur helst øllum arbeiðslagnum í løgtinginum aftur um brekku í komandi fíggjarári.

Tá undantøkini blíva reglur, er altíð vandi á ferð. Tá byrjar at lukta av fúlum rossahandlum og maktmisnýtslu. Seinnu árini hevur hendan keðiliga siðvenja sníkt seg inn í flestu álvarsmál í løgtinginum. Viðgerðin av løgtingsfíggjarlógini 2011 var bert ein undirstriking av, at tá tað kemur til virðing fyri fólkaræðisligum meginreglum, so er ABC-samgongan púra ísakøld. Og hesin kuldi sær nú út til eisini at hava fingið fastatøkur á pørtum av andstøðuni. Tey kalla tað at dálka sær hendurnar. Politikkur er blivu eins við nakað rotið og skitið, sum bara tey mest samvitskuleysu kunnu taka lut í. Í øllum førum um tú spyrst politikarar. Men hetta er eingin haldbar støða fyri okkara fólkaræði. Og langt frá tí.

Álvarsamari málini eru, minni skulu tey viðgerast, meðan smámálini fáa dagalangar viðgerðir í løgtinginum. Hetta er ábyrgdarloysi og kann bara føra til alt ov nógvar skeivar dispositiónir í stórmálum og alt ov nógv fokus á smámálini. Hetta fer ongantíð at byggja nakað land. Tvørturímóti.

Niðurstøðan má vera, at meirilutin av okkara fólkavaldu umboðum háðar og skýggjar fólkaræðið og heldur føroyska veljaran fyri turra spott. Løgtingið vil ikki so frætt sum viðgera sína egnu meginlóg, og almenningurin má so slett ikki blandast upp í hesa viðgerð. „Fý for pokker“, sum Veyhemaðurin tók til, meðan hann lá við Kaj.

Comments

Popular posts from this blog

Ein føroysk dystopi

  Í summar kom út bókin Dreymsótt eftir Rakel Helmsdal, og lat tað vera sagt alt fyri eitt, at tað var ein fragd at lesa skaldsøguna . Dreymsótt er ein óunnilig  frásøgn úr framtíðini, ein sokallað dystopi ella marruskaldsøga. Í onkrum av heimsins pørtum er bókin kanska meira veruleikakend enn í øðrum, men í Føroyum eru hendingarnar tíbetur dystopiskar enn.   Evnini, sum høvundurin viðger, eru, eins og vanligt er í slíkum skaldsøgum, í stóran mun politiskt tengd. Ein forsøgn um, hvat kann hendan, um vit halda fram sum nú, og harvið ein harður kritikkur av dagsins samfelag.   Tráanin eftir óavmarkaðum valdi, møguleikarnir tøknin gevur slíkari tráan og langtíðaravleiðingarnar, ið maktgirnd hevur fyri fólk og samfelag, eru millum hesi evni. Frælsi mótvegis ófrælsi er gjøgnumgangandi temað í bókini. Bókin tekur støði í dagsins avbjóðingum og spurningum og málar eina døkka framtíð, um vit kritikkleyst góðtaka tíðarinnar rák.   Tá tú lesur eina slíka spenn...

Føroyskt er eisini eitt fremmandamál

At lata sum um føroyskt er lætt hjá øðrum at læra, og at arbeiðsplássið, makin ella kommunali kvøldskúlin einsamøll loysa avbjóðingina, er naivt og kostar dýrt. Bæði her og nú fyri einstaklingin, sum hevur valt sær Føroyar sum sítt heim, og í longri høpi fyri samfelagið, sum gjarna skal inkludera og fáa gagn av teimum førleikum og møguleikum, ið hvør einstakur av okkum í breiðastu merking hevur. Hyggja vit í t.d. byggivinnuna, flakavirkisvinnuna og ferðavinnuna, so liggur parturin ikki eftir hjá teimum, sum hava eina aðra málsliga bakgrund enn ta føroysku. Tey eru mestur eisini Føroya fólk – ella hvussu?

Lykkenborg

Leikurin Lykkenborg er ein perla, sum við beinraknari kompositión og í hárfínari javnvág fær drigið áskoðaran inn í eina verð, sum er trúlig og ótrúlig samstundis. Smáu brotini byggja søguna upp petti fyri petti, eins og Lykkenborg varð bygd. Afturvendandi temuni minna okkum á, at alt er ikki ein bein strika, men kemur aftur og aftur í ymiskum skapum. Heilt frá skúlastovuni til lidnu borgina, frá innastu kenslunum til ráastu hendingarnar á Rødbygård. Leikurin og samleikurin syrgja fyri, at vit ongantíð missa tráðin og alla tíðina eru fangað í søguni. Fjølbroytta ljóðmyndin, einfalda og tó djúpa pallmyndin skapa saman við leitandi og ófrættakenda ljósspælinum karmar, sum undirbyggja og styrkja søguna uttan at yvirtaka ella doyva leikin. Fyri nøkrum vikum síðani visti eg einki um Lykkenborg . Einki um Pól Johannus, lítið og einki um Rødbygaard og als einki um sálarstøðuna og hugsunarháttin hjá einum ‘serskølti’ fyri 80 árum síðan. Eftir at hava sæð leikin Lykkenborg í Listastovuni í...