Skip to main content

Tey ræðast fólkaræðið

Viðmerking í samband við løgtingsviðgerðina av fíggjarlógini fyri 2011 22.desember

Eftir at upptøkutólini í Vørsluni og ljóðpulturin í Sortudýki vóru sløkt 22. desember, gloppaði fíggjarnevndarformaðurin sera varin fundarhurðina og loraði spakuliga álit nevndarinnar um fíggjarløgtingslógina 2011 út gjøgnum dyrnar. Eitt álit fult av broytingum í mun til seinast, tað sá dagsins ljós. Skamma stund seinni atkvøddi ein meiriluti av fólkavalda tingi okkara fyri at seta til viks allar fólkaræðisligar mannagongdir í viðgerðini av hesi meginlóg fyri 2011. Júst hví veit eingin. Tað má opinbart dyljast sum mansmorð. Men eg eri vísur í, at ein rættuliga stórur meiriluti hevur ikki ánilsi av, hvat hann hevur atkvøtt fyri. Tað kann ongantíð vera nøktandi og kemur helst øllum arbeiðslagnum í løgtinginum aftur um brekku í komandi fíggjarári.

Tá undantøkini blíva reglur, er altíð vandi á ferð. Tá byrjar at lukta av fúlum rossahandlum og maktmisnýtslu. Seinnu árini hevur hendan keðiliga siðvenja sníkt seg inn í flestu álvarsmál í løgtinginum. Viðgerðin av løgtingsfíggjarlógini 2011 var bert ein undirstriking av, at tá tað kemur til virðing fyri fólkaræðisligum meginreglum, so er ABC-samgongan púra ísakøld. Og hesin kuldi sær nú út til eisini at hava fingið fastatøkur á pørtum av andstøðuni. Tey kalla tað at dálka sær hendurnar. Politikkur er blivu eins við nakað rotið og skitið, sum bara tey mest samvitskuleysu kunnu taka lut í. Í øllum førum um tú spyrst politikarar. Men hetta er eingin haldbar støða fyri okkara fólkaræði. Og langt frá tí.

Álvarsamari málini eru, minni skulu tey viðgerast, meðan smámálini fáa dagalangar viðgerðir í løgtinginum. Hetta er ábyrgdarloysi og kann bara føra til alt ov nógvar skeivar dispositiónir í stórmálum og alt ov nógv fokus á smámálini. Hetta fer ongantíð at byggja nakað land. Tvørturímóti.

Niðurstøðan má vera, at meirilutin av okkara fólkavaldu umboðum háðar og skýggjar fólkaræðið og heldur føroyska veljaran fyri turra spott. Løgtingið vil ikki so frætt sum viðgera sína egnu meginlóg, og almenningurin má so slett ikki blandast upp í hesa viðgerð. „Fý for pokker“, sum Veyhemaðurin tók til, meðan hann lá við Kaj.

Comments

Popular posts from this blog

Ein føroysk dystopi

  Í summar kom út bókin Dreymsótt eftir Rakel Helmsdal, og lat tað vera sagt alt fyri eitt, at tað var ein fragd at lesa skaldsøguna . Dreymsótt er ein óunnilig  frásøgn úr framtíðini, ein sokallað dystopi ella marruskaldsøga. Í onkrum av heimsins pørtum er bókin kanska meira veruleikakend enn í øðrum, men í Føroyum eru hendingarnar tíbetur dystopiskar enn.   Evnini, sum høvundurin viðger, eru, eins og vanligt er í slíkum skaldsøgum, í stóran mun politiskt tengd. Ein forsøgn um, hvat kann hendan, um vit halda fram sum nú, og harvið ein harður kritikkur av dagsins samfelag.   Tráanin eftir óavmarkaðum valdi, møguleikarnir tøknin gevur slíkari tráan og langtíðaravleiðingarnar, ið maktgirnd hevur fyri fólk og samfelag, eru millum hesi evni. Frælsi mótvegis ófrælsi er gjøgnumgangandi temað í bókini. Bókin tekur støði í dagsins avbjóðingum og spurningum og málar eina døkka framtíð, um vit kritikkleyst góðtaka tíðarinnar rák.   Tá tú lesur eina slíka spenningsskaldsøgu   úr enda

Ein væleydnað debut

Fyri sløkum ári síðan kom út fyrsta skaldsøgan eftir Jón Thorsteinsson. Skaldsøgan nevnist Tám, og talan er um eina áhugaverda og væleydnaða debut, sum eg vóni hevur givið høvundanum hug at skriva fleiri. Áður hevur Jón skrivað stuttsøgusøvnini Søgur úr býnum og Hult og dult við áhugaverdum og góðum stuttsøgum. Skaldsøgan er søgan um Bartal og Anju, sum  finna saman. Vit fylgja tveimum paralellum søgugongdum, og skapa hesar spenningin í søguni. Bygnaðurin er greiður, og sum lesari villist tú ongantíð.  Bókin Tám er ein realistisk samtíðarskaldsøga, sum fer fram í Tórshavn. Temað er trúfesti og fals millum vinir, millum ættarlið, millum kyn og millum samfelag og einstakling. Skaldsøgan lýsir og viðger nútíðarrák í føroyska samfelagnum. Bústaðartrupulleikin, rúsevnishandil, politiskt spinn, útlendsk arbeiðsmegi, hjúnarskilnaður, mentanarmunir og støðan sum einligur forsyrgjari eru millum evnini. Høvuðsleikararnir liva eitt vanligt lív í høvuðsstaðnum, og í teirra gerandisdag er

Ódnartøk í Kongshøll

Fyrr í dag var úrslitið av verkætlanini Ravnur lagt fram, og úrslitið er einastandandi. Hetta er ein sonn stórhending í føroyskari málmenning. Eftir tiltakið var boðið til ein lættari bita, og øll tóktust samd um úrslitið av verkætlanini, og at nú er at liggja á takinum og taka næsta stigið, og skipa føroyska máltøkni í eina eind ella samstarv, ið er áhaldandi og varandi. Eldsálin handan hetta frambrotið eins og frambrotið við føroysku taldutaluni í síni tíð, leiðarin á Sjóndeplinum, Karin Kass, beyð vælkomin, áðrenn landsstýrismaðurin í mentamálum, Jenis av Rana, fekk orðið. Hann legði ikki fingrarnar í millum, tá hann umrøddi týdningin av málmenning okkara og máltøkni. Um stig nú verða tikin í Mentamálaráðnum til víðari menning ella ikki, nevndi hann tó einki ítøkiligt um. Eftir Jenis var sjálv framløgan av verkætlanini. Fyrstur var Peter Juel Henrichsen, verkætlanarleiðari, ið greiddi frá alment um talukennarar og tilgongdina í hesi verkætlanini. Peter Juel er útbúgvin innan bæð