Skip to main content

At skýggja

Í gjár borðreiddi løgtingsformaðurin við orðinum 'at skýggja', tá hann greiddi frá, hví bert 19 løgtingsfólk vóru møtt til fundar. Sí ljóðfílu. Hann mundi sagt 'fara í....', men vendi aftur. Tíbetur.


Snøgt og hóskandi sagnorðnýtsla, men kanska nakað seint nú. Og tó. Nógv munnu komandi tíðina fara at skýggja, so kanska hetta er eitt alternativ til navnorðini sóttarhald, karantenu og isolatión, sum kunnu tykjast í so formalistisk, fremmand og kanska ómenniskjalig. Formaðurin gjørdi so eina roynd við einum sagnorði, sum sigur tað sama og kanska er bæði beinraknari og styttri.
Stórar miðlasøgur kunnu birta lív í og avlíva orð og orðingar. Spennandi verður eisini málsliga at fylgja gongdini komandi tíðina.
At skýggja merkir sambært Móðurmálsorðabókini: halda seg burtur frá, royna ikki at koma í samband við, skýggja fólk, sjúku o.tíl.
So í so máta er tað sera neyvt. Og gott er helst hjá teimum, ið skýggja at kunna vera nógv í skýnum. Jú bæði tvey stavast við ý, hóast mangur man hava klórað sær í nakkanum millum ár og dag um tann spurningin. Ein skíggi er nakað heilt annað, men nógv brúktur. Kanska serliga um man kann vera í skýnum, meðan man skýggjar.

Comments

Popular posts from this blog

Ein føroysk dystopi

  Í summar kom út bókin Dreymsótt eftir Rakel Helmsdal, og lat tað vera sagt alt fyri eitt, at tað var ein fragd at lesa skaldsøguna . Dreymsótt er ein óunnilig  frásøgn úr framtíðini, ein sokallað dystopi ella marruskaldsøga. Í onkrum av heimsins pørtum er bókin kanska meira veruleikakend enn í øðrum, men í Føroyum eru hendingarnar tíbetur dystopiskar enn.   Evnini, sum høvundurin viðger, eru, eins og vanligt er í slíkum skaldsøgum, í stóran mun politiskt tengd. Ein forsøgn um, hvat kann hendan, um vit halda fram sum nú, og harvið ein harður kritikkur av dagsins samfelag.   Tráanin eftir óavmarkaðum valdi, møguleikarnir tøknin gevur slíkari tráan og langtíðaravleiðingarnar, ið maktgirnd hevur fyri fólk og samfelag, eru millum hesi evni. Frælsi mótvegis ófrælsi er gjøgnumgangandi temað í bókini. Bókin tekur støði í dagsins avbjóðingum og spurningum og málar eina døkka framtíð, um vit kritikkleyst góðtaka tíðarinnar rák.   Tá tú lesur eina slíka spenn...

Føroyskt er eisini eitt fremmandamál

At lata sum um føroyskt er lætt hjá øðrum at læra, og at arbeiðsplássið, makin ella kommunali kvøldskúlin einsamøll loysa avbjóðingina, er naivt og kostar dýrt. Bæði her og nú fyri einstaklingin, sum hevur valt sær Føroyar sum sítt heim, og í longri høpi fyri samfelagið, sum gjarna skal inkludera og fáa gagn av teimum førleikum og møguleikum, ið hvør einstakur av okkum í breiðastu merking hevur. Hyggja vit í t.d. byggivinnuna, flakavirkisvinnuna og ferðavinnuna, so liggur parturin ikki eftir hjá teimum, sum hava eina aðra málsliga bakgrund enn ta føroysku. Tey eru mestur eisini Føroya fólk – ella hvussu?

Lykkenborg

Leikurin Lykkenborg er ein perla, sum við beinraknari kompositión og í hárfínari javnvág fær drigið áskoðaran inn í eina verð, sum er trúlig og ótrúlig samstundis. Smáu brotini byggja søguna upp petti fyri petti, eins og Lykkenborg varð bygd. Afturvendandi temuni minna okkum á, at alt er ikki ein bein strika, men kemur aftur og aftur í ymiskum skapum. Heilt frá skúlastovuni til lidnu borgina, frá innastu kenslunum til ráastu hendingarnar á Rødbygård. Leikurin og samleikurin syrgja fyri, at vit ongantíð missa tráðin og alla tíðina eru fangað í søguni. Fjølbroytta ljóðmyndin, einfalda og tó djúpa pallmyndin skapa saman við leitandi og ófrættakenda ljósspælinum karmar, sum undirbyggja og styrkja søguna uttan at yvirtaka ella doyva leikin. Fyri nøkrum vikum síðani visti eg einki um Lykkenborg . Einki um Pól Johannus, lítið og einki um Rødbygaard og als einki um sálarstøðuna og hugsunarháttin hjá einum ‘serskølti’ fyri 80 árum síðan. Eftir at hava sæð leikin Lykkenborg í Listastovuni í...